Son dakika haberi! Bunu kaçırmayın!
Haberleri internetten ve sosyal medyadan takip ediyorsanız, bu tür başlıkla size tanıdık gelecektir. Gerçek olan hangisi? Yalan haber hangisi? Hangisi mizah?
Artık telefon ya da internet erişimi olan herkes bilgi yayınlayabildiği için, gerçekle sahteyi ayırt etmek giderek zorlaşıyor. Her geçen gün Facebook, Snapchat, Twitter ve diğer online kaynakları daha fazla insan kullanıyor ve durum daha da kritik bir hal alıyor. Özellikle de çocuklar için. İnternette okuduklarımızın şifresini çözmemiz gerekiyor.
O kadar çok yalan haber dolaşıyor ki, Google ve Facebook artık hatalı ve yanlış yönlendiren haberleri tespit etmeye başladı. Fakat reklam destekli ağlar, haberlerin tıklanması için daha da çılgınca başlıklar atarak, daha çok para kazanıyor.
Gençlerin ve çocukların çoğu haberleri internetten takip ettikleri için okudukları bilgiyi nasıl değerlendirmeleri gerektiğini öğrenmeleri lazım. Küçük çocuklar bile medya okur yazarlığı üzerine düşünmeye başlayabilir.
Çocuklar büyüdükçe ebeveynler, çocuklarının daha da çok yönlü düşünen insanlar olmalarına yardımcı olabilirler. İşte size çocuklarınız ya da siz bir haberle karşılaştığında göz önünde bulundurmanız gereken birkaç basit soru:
Bunu kim yaptı?
Hedef kitle kim?
Parasını kim ödedi? Ya da bunu tıkladığımda kim para kazanacak?
Bu mesaj kime fayda sağlar, kime zarar verir?
Güvenilir mi? Öyleyse, neden?
Daha büyük çocukların sahte haberleri tespit etme ipuçları hoşlarına gidebilir.
Tuhaf Url’lere dikkat edin. Sonları “lo” ya da “com.co” gibi olanlar genellikle makul haber sitelerine benzerler ama değiller.
Kaliteye dikkat edin. Dilbilgisi hataları, büyük harfler, kaynak belirtmeden yapılan iddialar ve dikkat çekecek görseller (mesela sahte haber sitelerinde bikinili kadın görselleri tuzak linklerinde oldukça popüler.) Bu ipuçları haber kaynağı konusunda şüpheci yaklaşmanız gerektiğini gösterir.
Sitelerin “hakkımızda” kısmına bakın. Siteyi kim destekliyor ve kiminle ortak bulun. Bu bilgi yoksa ya da öğrenmeniz için üye olmanız gerekiyorsa, şeffaf olmadıkları için endişelenmeniz doğal.
Gerçek olamayacak kadar iyi ya da kötü haberlere inanmadan ve paylaşmadan önce araştırın.
Güvenilir ve ana akım medyanın aynı haberi yayınlayıp yayınlamadığını göz önünde bulundurun. Yayınlamamaları haberin gerçek olmadığı anlamına gelmez ama daha derine inmeniz gerektiğini gösterir.
Duygularınızı kontrol edin. Tuzak linkler ve sahte haberler yüksek tepkiler ister. Okuduğunuz haber sizi çok öfkelendiriyor ya da aşırı tepkiler vermenize neden oluyorsa, oyuna gelmiş olabilirsiniz. Güvenmeden önce birkaç kaynaktan teyit edin.
***
Yazının İngilizce orijinalini buradan okuyabilirsiniz. Bu çeviri ilk olarak BlogcuAnne.com‘da yayınlanmıştır.
Yorum yapılmamış